Baharın ılık günlerinde, uçurtma uçururken gökyüzünde
gördüğümüz binlerce beyaz büyük kuş leyleklerden başkası değildir. Leylekler,
1-1,5 m. boylarında, büyük bembeyaz kanatları, uzun siyah kuyrukları olan iri,
göçmen kuşlardır. Gagalarının ve uzun bacaklarının kırmızı olması leyleklere
doğal olarak sevimli bir hava kazandırır.
Leylekler her yıl kalabalık
sürüler halinde göç ederler. Bunun sebebi soğuk bölgelerde yaşayamamalarıdır.
Göç eden leylekler bize yazın sıcak günlerinin müjdesini verirler. Leylekler,
yaz mevsiminde Avrupa'dan Kuzey Afrika'ya, Türkiye'den Japonya'ya kadar uzanan
ılıman alanda yaşamlarını sürdürürler. Havalar soğumaya başlamadan Güney
Yarımküre'ye, tropikal Afrika'ya ve Hindistan'a göç ederler.
Leyleklerin, Güney Yarımküre'nin o tarihlerde ısınmaya başladığını
nereden bildikleri ise şaşırtıcıdır, hatta bu bir mucizedir. Ancak, daha
şaşırtıcı olan aradan bir yıl geçip tekrar bahar geldiğinde leyleklerin binlerce
kilometre yolu geri dönüp eski yuvalarını bulmalarıdır.
Evet! Yanlış
okumadınız...
Leylekler bir yıl önce yaptıkları yuvalarını bulup tekrar
oraya yerleşirler. Peki, nasıl olur da, bu kadar uzun bir zaman sonra, o kadar
uzak mesafeleri katedip gelirler ve sanki ellerinde bir pusula varmış gibi, eski
yuvalarını hiç şaşırmadan, hemen bulabilirler? Tabii ki bu denli güçlü bir
hafıza ve böyle muhteşem bir yön bulma duygusunu leyleklere herşeyin yaratıcısı,
Rabbimiz olan Allah ilham etmektedir.
Bir de bu sopa bacaklı leylekler
deniz aşırı yolculuklara çıkmazlar. Bunun nedeni yorulduklarında dinlenecekleri
bir kara parçası bulamamaktan endişe etmeleridir. Bu yüzden İstanbul Boğazı,
Cebelitarık ve Süveyş Kanalı gibi karaya yakın denizler üzerinden seyahat etmeyi
tercih ederler.
İnsanlardan kaçmayan leylekler yuvalarını binaların,
ağaçların, odun yığınlarının ve bacaların tepelerine yaparlar. Genellikle tüm
leylek sürüleri beraber göç ederler. Avrupa'ya ulaşınca belli bir süre burada
kalırlar. Bir süre sonra, çoğunlukla da Nisan'ın ilk haftasında, erkek leylek
dallardan güzel bir yuva yapar. Az önce de söylediğimiz gibi her yıl aynı yeri
seçer. Yuvayı titizlikle korur ve yalnızca yiyecek aramak için, kısa sürelerle
yuvadan ayrılır. Leyleklerin bazı türleri de bataklıklarda, ağaç tepelerinde
yuva kurar ve topluluklar halinde yaşarlar. Aynı selvi ağacında, 12 büyük leylek
yuvasına rastlayabilirsiniz. Kuşların topluluklar halinde yaşamasına Kuran'da da
dikkat çekilmiştir:
Yeryüzünde hiçbir canlı ve iki kanadıyla uçan hiçbir kuş
yoktur ki, sizin gibi ümmetler olmasın. Biz Kitap'ta hiçbir şeyi noksan
bırakmadık, sonra onlar Rabblerine toplanacaklardır. (Enam Suresi,
38)
Peki, leyleklerin birbirleriyle nasıl
anlaştıklarını biliyor musunuz?
Leylekler değişik sesler çıkartarak
değil de, gagalarını tıkırdatarak birbirleriyle anlaşırlar. Bize sanki
birbirinin aynısıymış gibi gelen ‘tık tık'' sesleriyle birçok şeyi
anlatabilirler.
Size bir soru daha, leyleklerin dans ettiklerini biliyor
musunuz?
Evet, soruyu doğru anladınız. Erkek leylek ve eşi bir araya
gelince gagalarını tıkırdatıp, kanat çırparak dans ederler. Bu dansın en büyük
özelliği erkek leyleğin, dişinin dikkatini çekmeye çalışmasıdır. Leyleklerin
hemen hemen bir insan boyunda olduğunu düşünürseniz danslarının ne kadar ilgi
çekici olduğunu gözlerinizin önünde canlandırabilirsiniz.
Tabii,
leyleklerin hepsi aynı boyda olmaz. En küçük leylek türü, Asya ve Afrika'da
yaşayan açık gagalı leyleklerdir. Gagasını kapattığı zaman gaganın yalnızca başı
ve sonu kapanır, ortası açık kalır. Bu gaga leyleğin salyangoz ve midye
kabuklarını daha kolay yiyebilmesini sağlar.
Allah'ın hayvanları bu
kadar çeşitli, güzel ve sevimli yaratması, bizim imanımızın artmasına, her
baktığımız şeyde Allah'ın yüceliğini ve mükemmel yaratışını görebilmemize,
ayetlerini anlayıp tanıyabilmemize yardımcı olur.
C.tesi Tem. 17, 2010 5:26 pm
